Madde Metni
(1) Geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez.
(2) İradi olarak alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisinde suç işleyen kişi hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz.
Hukuki Niteliği
Geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisi etkisiyle suç işlenmesi hali bir şahsi cezasızlık sebebidir. Bu şekilde suç işleyen kişinin kusur yeteneği bulunmadığından cezai sorumluluğu da yoktur. Ancak iradi olarak alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında suç işlenmesi halinde fail artık bu şahsi cezasızlık sebebinden faydalanamaz.
Uyuşturucu Madde Bağımlılarının Suç İşlemesi Hali
Uyuşturucu madde bağımlılığı tek başına şahsi cezasızlık sebebi teşkil etmemektedir. Nitekim bu kişi uyuşturucu maddeyi kendi rızasıyla almaktadır. Bu nedenle sadece bağımlılık ileri sürülerek TCK m.34 uygulanması istenemez. Ancak uyuşturucu bağımlıları uyuşturucuya ulaşamadıkları zaman büyük krizler geçirebilmektedir.
Uyuşturucu Krizi Etkisindeyken Suç İşlenmesi Halinde Ceza Verilir mi?
Yukarıda belirtildiği üzere uyuşturucu bağımlıları uyuşturucudan yoksun kaldıkları zaman büyük krizler yaşayabilirler. Bu krizler zaman zaman akıl hastalığı seviyesine ulaşmaktadır. Böyle hallerde kişinin cezai sorumluluğunun tespiti için sağlık kurulundan rapor alınması gerekmektedir. Nitekim Yargıtay uygulamalarında da uyuşturucu krizine giren failin cezai sorumluluğunun belirlenebilmesi adına sağlık kurulu raporu aranmaktadır.
” …Sanığın olay tarihinde uyuşturucu madde bağımlısı olduğu ve tedavi gördüğü, uyuşturucu krizine girdiği zamanlarda ne yaptığını bilmediğinin sanık ile mağdur tarafından beyan edilmesi karşısında, suç tarihi itibariyle TCK’nın 32 ve 34. maddeleri uyarınca “akıl hastalığı veya zayıflığı nedeniyle, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayıp algılayamadığı veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin azalmış veya önemli derecede azalmış olup olmadığı” konusunda usulünce sağlık kurulu raporu alınarak, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiğinin gözetilmemesi bozma nedenidir…” (Yargıtay 4.CD 2014/53814E. 2017/5506K.)
Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Suç İşlenmesi Halinde Ne Karar Verilir ?
Geçici bir nedenin varlığı ya da alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında suç işleyen bir kişinin kusur yeteneği bulunmamaktadır. Bu nedenle Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/3-a maddesine göre bu kişiler hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilmektedir. Ancak bu hal şahıs hakkında güvenlik tedbiri uygulanmasına engel değildir.
Stj. Av. Yunus Emre PARMAKSIZOĞLU
Kaynakça:
- Türk Ceza Kanunu
- “Uyuşturucu Madde Bağımlılığı ve Suç İlişkisi” – Demet KARAKARTAL
